چگونه از شیردوش به درستی استفاده کنیم؟ راهنمای کامل برای مادران شیرده

استفاده از شیردوش یکی از بهترین راه‌ ها برای ذخیره‌ سازی شیر مادر، افزایش تولید شیر، و تغذیه نوزاد در مواقعی است که مادر در کنار او نیست. با این حال، اگر به‌درستی از شیردوش استفاده نشود، می‌ تواند باعث ناراحتی سینه‌ ها، کاهش تولید شیر یا حتی آسیب به بافت پستان شود. در این مقاله، با راهنمای کامل استفاده از شیردوش، مزایا، نکات بهداشتی و توصیه‌های کاربردی آشنا می‌شوید.

۱. انواع شیردوش: دستی و برقی

پیش از استفاده، باید با انواع شیردوش آشنا شوید:

شیردوش دستی

• نیاز به فشردن دستی دارد.

• ارزان‌ تر و بی‌صداست.

• برای استفاده‌ های کوتاه‌ مدت مناسب است.

شیردوش برقی

• دارای موتور برای مکش خودکار است.

• برخی مدل‌ ها قابل شارژ یا با باتری هستند.

• مناسب برای استفاده مداوم و مادران شاغل.

۲. آماده‌ سازی قبل از استفاده از شیردوش

قبل از هر بار استفاده از شیردوش، رعایت نکات بهداشتی و آماده‌ سازی ضروری است:

بهداشت و ضدعفونی

• دست‌ های خود را با آب و صابون بشویید.

• تمام اجزای شیردوش (قطعاتی که با سینه یا شیر در تماس‌اند) را با آب داغ و شوینده ملایم بشویید.

• اگر نوزاد تازه متولد شده است، قطعات شیردوش را استریل کنید.

آماده‌ سازی پستان

• پستان را با یک حوله گرم ماساژ دهید تا جریان شیر بهتر شود.

• اگر نوک سینه خشک است، می‌توانید از کرم مخصوص سینه یا روغن‌های طبیعی مانند روغن زیتون استفاده کنید.

۳. طریقه صحیح استفاده از شیردوش

گام اول: قرار دادن شیردوش

• قیف شیردوش (قسمت قیفی‌شکل که روی سینه قرار می‌گیرد) باید کاملاً دور نوک سینه قرار گیرد و مکش مستقیم روی نوک سینه باشد، نه هاله اطراف آن.

گام دوم: تنظیم مکش

• اگر از شیردوش برقی استفاده می‌ کنید، با سرعت کم شروع کنید و به‌آرامی شدت را افزایش دهید.

• در صورت احساس درد، مکش را کاهش دهید یا دستگاه را خاموش کنید.

گام سوم: شروع دوشیدن

• هر سینه را حدود ۱۵–۲۰ دقیقه بدوشید یا تا زمانی که جریان شیر کاهش یابد.

• در صورت استفاده از شیردوش دستی، حرکات یکنواخت و ملایم داشته باشید.

گام چهارم: تعویض سینه

• بهتر است از هر دو سینه شیر بدوشید تا تولید شیر متعادل بماند.

۴. نکات کلیدی هنگام دوشیدن شیر

• راحت باشید: در موقعیت نشسته و راحت قرار بگیرید. آرامش ذهنی بر جریان شیر تأثیر دارد.

• آب بنوشید: بدن شما برای تولید شیر به آب کافی نیاز دارد.

• موسیقی ملایم یا نگاه به عکس نوزاد: این کار باعث تحریک هورمون اکسی‌ توسین می‌ شود که به ترشح شیر کمک می‌ کند.

۵. نحوه نگهداری شیر دوشیده‌ شده

دما و مدت نگهداری:

• شیر را در ظروف استریل یا کیسه مخصوص نگهداری شیر مادر بریزید.

• برچسب تاریخ روی ظرف بچسبانید.

• شیر را پس از گرم‌ کردن دوباره منجمد نکنید.

۶. تمیز کردن شیردوش بعد از استفاده

• تمام قطعات جداشدنی را بشویید و در هوای آزاد خشک کنید.

• از جوشاندن یا دستگاه استریل می‌توان استفاده کرد.

• داخل شلنگ شیردوش برقی (در صورت وجود) نیز باید خشک باقی بماند تا کپک نزند.

۷. چه زمانی از شیردوش استفاده کنیم؟

• وقتی مادر به نوزاد دسترسی ندارد (مثلاً در محل کار).

• برای تحریک تولید شیر، مخصوصاً در روزهای ابتدایی پس از زایمان.

• اگر نوزاد نمی‌ تواند به‌درستی شیر بخورد یا دچار مشکل مکش است.

• برای ذخیره شیر جهت مصرف در آینده.

۸. نکاتی برای افزایش راحتی و تولید شیر

• مصرف غذا های شیرافزا مانند رازیانه، جوانه گندم، جو دوسر و مغزها می‌ تواند به تولید بیشتر شیر کمک کند.

• استراحت کافی و کاهش استرس بسیار مهم است.

• دویدن پستان با دست پیش از استفاده از شیردوش گاهی مؤثرتر است.

۹. مشکلات رایج هنگام استفاده از شیردوش

جمع‌بندی

استفاده صحیح از شیردوش نیازمند رعایت نکات بهداشتی، فنی و روحی است. شناخت نوع شیردوش، روش صحیح استفاده، نگهداری شیر و توجه به وضعیت بدنی و روحی مادر، همه عواملی هستند که تجربه شیردهی موفق‌ تری را فراهم می‌ کنند. اگر احساس درد، ناراحتی یا کاهش تولید شیر دارید، حتماً با ماما یا مشاور شیردهی مشورت کنید.

با آگاهی و آموزش، می‌ توانید از شیردوش به عنوان یک ابزار مفید برای تغذیه بهتر نوزاد و آرامش بیشتر خودتان استفاده کنید.