چگونه کودک خود را به درستی از شیر بگیریم؟ | راهنمای کامل و مرحله به مرحله
از شیر گرفتن نوزاد یکی از مهم ترین و چالش برانگیزترین مراحل رشد کودک محسوب می شود. این فرآیند نه تنها تغییری در تغذیه ی کودک است، بلکه تجربه ای عاطفی و پر از حساسیت برای مادر و نوزاد به شمار می رود. بسیاری از مادران نمی دانند از کجا شروع کنند، چه زمانی اقدام کنند و چطور این کار را با کمترین فشار برای کودک انجام دهند. در این مقاله، به تمام نکات کلیدی، زمان‌بندی ها و روش های مختلف از شیر گرفتن کودک خواهیم پرداخت.
چرا از شیر گرفتن کودک اهمیت دارد؟
شیر مادر در شش
ماه نخست زندگی، بهترین منبع تغذیه برای نوزاد است. این ماده ی ارزشمند سرشار از
آنتی بادی ها، آنزیم ها، پروتئین ها و چربی های ضروری برای رشد مغز و بدن
نوزاد است. اما بعد از ۶
ماهگی، نیازهای تغذیه ای کودک فراتر از شیر مادر می شود. در این مرحله، غذاهای
جامد وارد رژیم غذایی نوزاد می شوند و نقش مهمی در تکامل سیستم گوارشی، رشد
فیزیکی و حتی گفتاری او ایفا می کنند.
چه زمانی باید فرآیند از شیر گرفتن را شروع کنیم؟
هر نوزاد منحصر
به فرد است، اما اغلب متخصصان اطفال توصیه می کنند که از ۶ ماهگی فرآیند معرفی غذاهای کمکی شروع شود.
البته این به معنای قطع کامل شیر مادر نیست. بلکه باید مرحله به مرحله پیش رفت و
شیر را به تدریج کاهش داد.
نشانه هایی که
کودک برای از شیر گرفتن آماده است:
- کودک
بدون کمک می نشیند و گردن خود را کنترل می کند.
- علاقه
مند به غذا خوردن بزرگ ترها شده است.
- با
دیدن قاشق، دهانش را باز می کند.
- توانایی
نگه داشتن غذا در دهان را دارد.
- بعد
از سیر شدن، نشانه هایی از بی میلی نشان می دهد (مثل برگرداندن سر یا گریه
کردن).
مرحله اول: شروع غذاهای کمکی در شش ماهگی
با رسیدن نوزاد
به ۶ ماهگی، می توانید
غذاهای ساده و نرم مثل پوره سیب، هویج پخته، برنج له شده یا ترکیب شیر مادر با
غلات مخصوص نوزاد را امتحان کنید. این غذاها باید در کنار شیر مادر و به صورت یک
وعده در روز شروع شوند.
چند پیشنهاد
برای شروع:
- پوره
ی کدو حلوایی، سیب زمینی شیرین یا موز
- برنج
نرم شده با شیر مادر یا آب گوشت رقیق
- آبمیوه
طبیعی و صاف شده، بدون شکر اضافه
حتماً غذا را
کم کم و با فاصله زمانی معرفی کنید تا واکنش های آلرژیک احتمالی را شناسایی کنید.
مرحله دوم: از ۷ تا ۱۰ ماهگی؛ تثبیت وعده های غذایی
در این بازه
زمانی، کودک باید با سه وعده غذای اصلی آشنا شود: صبحانه، ناهار و شام. غذاها باید
از نظر بافت متنوع تر شوند و کم کم به سمت نیمه جامد یا کمی تکه تکه شده بروند.
نکات تغذیه ای
مهم در این مرحله:
- از
افزودن نمک و شکر به غذا اجتناب کنید.
- غذاهای
غنی از آهن مانند گوشت قرمز نرم شده، عدس و سبزیجات سبز را وارد برنامه کنید.
- نوشیدنی
های شیرین و صنعتی را حذف کنید و در عوض از آب جوشیده ی سردشده یا شیر مادر
استفاده نمایید.
- اگر
کودک در بین وعده ها گرسنه شد، همچنان می توانید از شیر استفاده کنید.
مرحله سوم: ۱۰ تا ۱۲ ماهگی؛ کاهش تدریجی وعده های شیر
در این سن،
نوزاد باید علاوه بر سه وعده غذایی، دو میان وعده سالم هم داشته باشد. این مرحله
زمان مناسبی برای کاهش وعده های شیر به تدریج است. هنوز هم شیر مادر یا شیر خشک
بخش مهمی از تغذیه را تشکیل می دهد، اما باید بیشتر به غذاهای کامل تکیه شود.
ایده هایی
برای میان وعده سالم:
- ماست
ساده یا ماست با میوه له شده
- برش
های نرم میوه مثل موز، گلابی پخته یا هلو
- سبزیجات
بخارپز مانند هویج یا کلم بروکلی
روش های کاربردی برای از شیر گرفتن آسان کودک
فرآیند از شیر گرفتن نباید ناگهانی باشد، بلکه باید با برنامه ریزی و صبر انجام شود. در ادامه، برخی از ترفندهای کاربردی را مرور می کنیم:
استفاده از طعم تلخ (صبر زرد)
یکی از روش های طبیعی و سنتی برای کاهش میل کودک به شیر خوردن، استفاده از صبر زرد یا موادی با طعم تلخ روی سینه است. طعم نامطبوع باعث می شود کودک تمایل کمتری نشان دهد. اما حتماً با پزشک مشورت کنید و از مصرف بیش ازحد خودداری نمایید، چون برخی مواد ممکن است اثر ملین داشته باشند.
استفاده از عصاره زنجبیل یا لیمو
طعم زنجبیل یا آبلیمو رقیق شده می تواند شیر خوردن را برای کودک ناخوشایند کند. این روش نیز باید با احتیاط و با استفاده از مواد طبیعی و تازه انجام شود.
پوشاندن سینه با چسب یا رنگ بی ضرر
برخی مادران از چسب طبی یا رنگ های بی ضرر خوراکی برای پنهان کردن سینه یا تغییر ظاهر آن استفاده می کنند تا کودک ارتباط احساسی را قطع کند. البته باید دقت شود که از هیچ ماده شیمیایی یا حساسیت زا استفاده نشود.
نقش مادر در آرامش روانی کودک در دوران از شیر گرفتن
شیر مادر فقط یک منبع تغذیه نیست، بلکه ارتباط عاطفی قوی بین مادر و فرزند نیز هست. بنابراین، قطع شیر ممکن است موجب اضطراب یا بی قراری کودک شود. مهم است که مادر در این دوران بیشتر وقت بگذارد، نوزاد را در آغوش بگیرد، با او صحبت کند و احساس امنیت را جایگزین شیر کند.
پرسش مهم: اگر کودک شیر را رها نمی کند چه کنیم؟
برخی کودکان
وابستگی شدید به شیر مادر دارند و مقاومت می کنند. در این شرایط بهتر است:
- وعده
های شیر را با فاصله زمانی زیادتر ارائه دهید
- به
جای شیر، از بازی یا سرگرمی برای پرت کردن حواس استفاده کنید
- شخص
دیگری مثل پدر یا مادربزرگ در زمان خواب یا آرام سازی کودک کمک کند
- صبور
باشید و به کودک زمان دهید تا خودش آماده ی این تغییر شود
نتیجه گیری نهایی
از شیر گرفتن
کودک یک فرآیند طبیعی و ضروری در رشد اوست. با برنامه ریزی، صبر، آگاهی از نشانه ها
و استفاده از روش های مناسب، می توانید این مسیر را به یک تجربه ی مثبت برای
خود و فرزندتان تبدیل کنید. مهم نیست کودک شما چند ماهه یا چند ساله باشد، مهم این
است که با محبت و حمایت، مرحله ای مهم از زندگی اش را پشت سر بگذارد.
برای ثبت نظر، لازم است ابتدا وارد حساب کاربری خود شوید.