چه زمانی نوزاد را برای اولین ‌بار حمام کنیم؟ راهنمای کامل و علمی

یکی از سؤالات رایج بسیاری از والدین، زمان مناسب برای اولین حمام نوزاد است. آیا باید بلافاصله بعد از تولد نوزاد را شست؟ یا باید چند روز صبر کرد؟ در این مطلب از مجله «نی نی لند»، با بررسی دقیق توصیه ‌های علمی و نکات کاربردی، به شما کمک می ‌کنیم تا بهترین تصمیم را برای اولین حمام نوزادتان بگیرید.

آیا نوزاد را باید در همان روز اول حمام کرد؟

بر خلاف تصور عموم، بهتر است از حمام کردن نوزاد در ساعت ‌ها و حتی روز اول پس از تولد خودداری کنید. بر اساس دستورالعمل سازمان جهانی بهداشت (WHO)، حمام کردن نوزاد باید حداقل ۲۴ ساعت پس از تولد انجام شود. این تاخیر کمک می ‌کند تا بدن نوزاد فرصت بیشتری برای تنظیم دمای داخلی و سازگاری با محیط بیرونی پیدا کند. همچنین ماده ‌ای به نام ورنیکس کاسئوسا که روی پوست نوزاد قرار دارد، نقش محافظتی دارد و بهتر است تا مدتی روی پوست باقی بماند.

قبل از افتادن بند ناف، نوزاد را چطور تمیز کنیم؟

تا زمانی که بند ناف نوزاد به طور کامل خشک و جدا نشده، بهتر است از روش شستشوی با اسفنج یا پارچه مرطوب استفاده شود. در این روش می‌ توان با استفاده از یک دستمال تمیز یا پنبه، قسمت ‌هایی مانند صورت، دست‌ ها، گردن، زیر بغل، و ناحیه پوشک را به آرامی پاک کرد. از تماس مستقیم آب با ناحیه بند ناف خودداری کنید، زیرا رطوبت بیش از حد می ‌تواند منجر به عفونت شود.

دمای مناسب آب و محیط برای حمام نوزاد چقدر باید باشد؟

یکی از عوامل بسیار مهم برای حمام نوزاد، دمای مناسب آب و اتاق است. دمای آب باید در حدود ۳۲ تا ۳۵ درجه سانتی ‌گراد باشد؛ این دما برای پوست حساس نوزاد مناسب است و از ایجاد احساس سرما جلوگیری می‌ کند. همچنین، فضای حمام باید گرم باشد (حدود ۲۴ تا ۲۶ درجه سانتی ‌گراد) و هیچ باد سردی به بدن نوزاد برخورد نکند.

 وسایل مورد نیاز برای اولین حمام نوزاد

• لگن یا وان مخصوص نوزاد
• دو عدد اسفنج یا لیف نرم
• یک حوله بزرگ و نخی
• صابون یا شامپوی مخصوص نوزاد (بدون اسانس و مواد شیمیایی قوی)
• یک کاسه برای آب‌ کشی
• پوشک و لباس تمیز پس از حمام
• لوسیون مرطوب ‌کننده مخصوص پوست نوزاد (در صورت توصیه پزشک) 

مراحل حمام کردن نوزاد تازه ‌متولدشده

1. نوزاد را با احتیاط در لگن قرار دهید. از قسمت پاها شروع کرده و سر و گردن او را با دستتان نگه دارید.
2. با اسفنج نرم، پوست نوزاد را به آرامی تمیز کنید. با آب گرم از قبل آماده ‌شده، قسمت‌ های مختلف بدن را آب ‌کشی کنید تا نوزاد احساس سرما نکند.
3. صورت، چشم‌ ها و بینی را به دقت پاک کنید. برای نواحی حساس، از آب ساده و پنبه مرطوب استفاده شود.
4. برای تمیز کردن مو و پوست سر، از مقدار کمی شامپوی نوزاد استفاده کنید. سپس به ‌آرامی آب‌ کشی کنید.
5. پس از پایان حمام، سریعاً بدن نوزاد را خشک کنید. با حوله نرم، نواحی حساس مانند چین ‌های پوستی را نیز به خوبی خشک کنید.

نکات مهم ایمنی در حمام نوزاد

• هرگز حتی برای چند ثانیه نوزاد را در حمام تنها نگذارید.
• مطمئن شوید سطح وان یا لگن لغزنده نیست و از دمپایی ‌های خشک استفاده کنید.
• لوازم برقی مانند سشوار یا هیتر را از فضای حمام دور نگه دارید.
• اگر نوزاد حین حمام بی ‌قرار شد یا گریه کرد، آرامش خود را حفظ کرده و در صورت نیاز، حمام را به زمان دیگری موکول کنید.
• در صورتی که بند ناف هنوز نیفتاده، سعی کنید تنها بدن نوزاد را شستشو دهید و از خیس شدن محل ناف جلوگیری کنید.

چند بار در هفته باید نوزاد را حمام کنیم؟

تا یک سالگی، نیازی به حمام روزانه نیست. در بیشتر موارد، ۲ تا ۳ بار در هفته حمام کردن برای حفظ بهداشت و سلامت پوست نوزاد کافی است. شست‌ وشوی روزانه ممکن است باعث خشک شدن بیش از حد پوست شود، مگر در موارد خاص که نوزاد بیش از حد تعریق داشته یا ناحیه پوشک نیاز به تمیز کردن مکرر دارد.

آیا استفاده از شوینده برای نوزاد مجازه؟

بله، ولی با رعایت نکات مهم. استفاده از صابون و شامپوی مخصوص نوزاد که فاقد رایحه، پارابن و مواد شیمیایی قوی هستند، مجاز است. این محصولات معمولاً PH متعادل دارند و به پوست لطیف کودک آسیب نمی ‌زنند. از شوینده ‌های بزرگسالان یا صابون ‌های عطردار به هیچ‌ وجه استفاده نکنید.

جمع ‌بندی و توصیه نهایی

اولین حمام نوزاد یک مرحله مهم در آغاز مراقبت‌ های بهداشتی از اوست. با توجه به نکات ایمنی و رعایت زمان ‌بندی صحیح، می‌ توانید تجربه ‌ای دلنشین و ایمن را برای فرزند دلبندتان رقم بزنید. همیشه از وسایل مخصوص کودک استفاده کرده و در صورت تردید یا مشاهده خشکی پوست، با پزشک اطفال مشورت کنید.