اول از همه: با پزشک مشورت کنید

نکته‌ای که باید در همان ابتدا به آن توجه کنید، مشورت با پزشک متخصص کودکان است. هر نوزاد ویژگی‌های منحصر به فردی دارد؛ برخی به ترکیبات خاصی حساسیت دارند، بعضی دچار رفلاکس یا کولیک می‌شوند و برخی دیگر به پروتئین شیر گاو حساسیت دارند. پزشک کودک، با توجه به وضعیت جسمی نوزاد، سابقه خانوادگی و رشد او، می‌تواند بهترین گزینه را معرفی کند. بنابراین هیچ‌گاه فقط بر اساس توصیه اطرافیان یا تبلیغات تصمیم نگیرید.

انواع شیر خشک را بشناسید

برای انتخاب بهتر، ابتدا باید با انواع رایج شیر خشک در بازار آشنا باشید:

1. شیر خشک معمولی (بر پایه شیر گاو): پرمصرف‌ترین نوع شیر خشک است که از شیر گاو تهیه شده، اما پروتئین و چربی آن برای هضم آسان‌تر تغییر یافته‌اند. بیشتر نوزادان سالم می‌توانند از این نوع استفاده کنند.

2. شیر خشک سویا: مخصوص نوزادانی است که به لاکتوز یا پروتئین شیر گاو حساسیت دارند. این نوع بر پایه پروتئین سویا ساخته شده، اما مصرف طولانی‌مدت آن باید با نظر پزشک باشد.

3. شیر خشک ضد رفلاکس: غلیظ‌تر از شیر خشک‌های معمولی است و برای نوزادانی که دچار بازگشت محتویات معده (رفلاکس) هستند، توصیه می‌شود.

4. شیر خشک بدون لاکتوز: برای نوزادانی که بدنشان لاکتوز (قند شیر) را تحمل نمی‌کند. این نوع شیر خشک کمک می‌کند علائمی مثل دل‌درد و اسهال کاهش یابد.

5. شیر خشک هایپوالرژنیک (HA): برای نوزادان در معرض آلرژی، یا دارای سابقه خانوادگی حساسیت. این نوع شیر خشک دارای پروتئین‌های تجزیه‌شده است که احتمال ایجاد آلرژی را کاهش می‌دهد.

6. شیر خشک مخصوص زودرس‌ها یا نوزادان با وزن پایین: حاوی کالری، پروتئین و مواد مغذی بیشتر برای کمک به رشد سریع‌تر نوزادانی است که زودتر از موعد به دنیا آمده‌اند.

به ترکیبات شیر خشک توجه کنید

هنگام بررسی بسته‌بندی شیر خشک، ترکیبات آن را با دقت بخوانید. یک شیر خشک خوب باید شامل پروتئین، چربی، کربوهیدرات، ویتامین‌ها و مواد معدنی مناسب برای سن نوزاد باشد. برخی برندها مواد اضافه‌ای مثل پروبیوتیک‌ها، پره‌بیوتیک‌ها، DHA و AA به فرمول خود اضافه می‌کنند که می‌تواند برای رشد مغز، سیستم ایمنی و گوارش نوزاد مفید باشد.

• DHA و AA: دو اسید چرب ضروری که به رشد مغزی و بینایی نوزاد کمک می‌کنند.

• پروبیوتیک‌ها: باکتری‌های مفیدی که عملکرد روده را بهبود می‌بخشند و از بروز کولیک جلوگیری می‌کنند.

• آهن: برای جلوگیری از کم‌خونی، مخصوصاً بعد از ۶ ماهگی اهمیت دارد.

واکنش بدن نوزاد را زیر نظر بگیرید

بعد از شروع مصرف یک شیر خشک جدید، تا دو هفته باید واکنش بدن نوزاد را زیر نظر بگیرید. علائمی مانند نفخ زیاد، گریه بی‌دلیل، اسهال، یبوست، جوش‌های پوستی یا بالا آوردن زیاد می‌تواند نشانه ناسازگاری بدن نوزاد با آن نوع شیر خشک باشد. در این صورت، با پزشک کودک مشورت کرده و از تعویض مکرر شیر خشک خودداری کنید، چرا که این کار ممکن است موجب ناراحتی گوارشی نوزاد شود.

برند مهم است، اما تنها معیار نیست

در بازار ایران برندهای معتبری مانند نان، آپتامیل، ببلاک، نوتریلا، سیمیلاک و بیومیل وجود دارند که هر یک با ترکیبات مختلف، نیازهای خاصی از نوزادان را پوشش می‌دهند. انتخاب برند باید براساس نیاز واقعی نوزاد باشد، نه صرفاً تبلیغات. گاهی یک شیر خشک ایرانی با فرمولاسیون مناسب، بهتر از یک برند خارجی برای کودک شما عمل می‌کند.

تاریخ انقضا و نحوه نگهداری

یکی از مهم‌ترین نکات، توجه به تاریخ تولید و انقضای شیر خشک است. همچنین باید شیر خشک را در جای خشک و خنک، دور از نور مستقیم آفتاب نگهداری کرد. پس از باز شدن قوطی، حداکثر تا یک ماه قابل استفاده است. رعایت این نکات به حفظ کیفیت و سلامت نوزاد کمک می‌کند.

قیمت، عامل تعیین‌کننده نباشد

اگرچه قیمت شیر خشک برای برخی خانواده‌ها دغدغه مهمی است، اما بهتر است سلامت کودک را در اولویت قرار دهید. شیر خشک‌های گران‌تر لزوماً بهتر نیستند و برخی برندهای مقرون‌به‌صرفه نیز کیفیت بسیار خوبی دارند. اگر تحت پوشش بیمه هستید، از امکانات بیمه برای خرید شیر خشک استفاده کنید.

شیر خشک جایگزین کامل شیر مادر نیست

هرچند برخی برندهای شیر خشک تلاش کرده‌اند ترکیبات خود را بسیار شبیه به شیر مادر کنند، اما هیچ‌چیز جای شیر طبیعی را نمی‌گیرد. در صورت امکان، حتی ترکیب شیر مادر با شیر خشک هم می‌تواند گزینه مناسبی باشد تا نوزاد از هر دو نوع تغذیه بهره‌مند شود. در صورتی که شیردهی برای شما ممکن نیست، جای نگرانی نیست؛ با انتخاب شیر خشک مناسب، کودک شما می‌تواند رشد طبیعی و سالمی داشته باشد.