كودكان در بحران؛ چگونه پناه امنی برای فرزندمان باشیم؟
كودكان در بحران؛ چگونه پناه امنی برای فرزندمان باشیم؟
كودكان با درك محدودی كه از دنیای پیرامون دارند، در شرایط بحران بیشتر از همیشه نیازمند آرامش، ثبات و حضور حمایتگر والدین هستند. در این مطلب به راه‌هایی ساده اما موثر برای مراقبت روانی از كودكان در بحران می‌پردازیم.
📅 چهارشنبه 28 خرداد 1404
👁 3
نی نی لند

در روزهایی که ایران با چالش‌های بزرگی چون ناامنی، اضطراب اجتماعی و فشارهای اقتصادی روبه‌روست، وظیفه‌ای مهم و شاید نادیده‌ گرفته‌شده بر دوش والدین به‌ویژه مادران قرار دارد: محافظت از کودکی که در میانه‌ ی طوفان به دنبال نقطه‌ ای امن می‌ گردد.


کودکان با درک محدودی که از دنیای پیرامون دارند، در شرایط بحران بیشتر از همیشه نیازمند آرامش، ثبات و حضور حمایتگر والدین هستند. در این مطلب به راه‌ هایی ساده اما موثر برای مراقبت روانی از کودکان در بحران می‌ پردازیم.

  1.  آرامش مادر، سنگ‌بنای امنیت روانی کودک

کودکان مانند آینه، احساسات والدین را منعکس می‌کنند. اگر مادر بتواند در دل بحران حتی آرامش نسبی خود را حفظ کند، همین حس امنیت به کودک منتقل می‌ شود.


چگونه در شرایط سخت آرام بمانیم؟


چند نفس عمیق بکشید؛ همین کار ساده، ضربان قلب را پایین می‌ آورد.


اخبار منفی و فضای پرتنش مجازی را محدود کنید.


روزی چند دقیقه به سکوت، مدیتیشن یا شنیدن موسیقی آرام اختصاص دهید.


به یاد داشته باشید که هدف حذف کامل اضطراب نیست؛ بلکه مدیریت آن برای حفظ کنترل است.


۲. حرف زدن، دارویی برای ذهن کوچک کودک

سکوت در برابر حقیقت همیشه محافظ نیست. کودک در غیاب توضیح روشن، ذهنش را با خیالات ترسناک پر می‌ کند. به زبان ساده و با توجه به سن کودک، درباره آنچه می‌گذرد با او حرف بزنید:


«گاهی در دنیا اتفاقات ناراحت‌کننده‌ ای می‌ افته، ولی ما با هم هستیم و سعی می‌ کنیم از هم مراقبت کنیم.»


این صداقت باعث تقویت اعتماد کودک به والدین می‌ شود.

۳. روتین‌ های کوچک، ستون‌ های بزرگ امنیت

حتی در دل آشفتگی، اگر بخشی از روز قابل پیش‌ بینی باشد، کودک احساس آرامش بیشتری خواهد داشت. برنامه‌ های ساده‌ ی روزمره را تا حد امکان حفظ کنید:


وعده‌ های غذایی در زمان مشخص، حتی با غذاهای ساده


بازی، کتاب‌خوانی، نقاشی یا قصه‌گویی


خواب و بیداری منظم


این ساختار به ذهن کودک احساس کنترل و امنیت می‌ دهد.


۴. احساسات کودک را نادیده نگیرید

به کودک اجازه دهید از ترس‌ ها، سوال‌ ها و ناراحتی‌ هایش بگوید با کلمات، نقاشی یا حتی سکوت پرمعنا.


به جای سرکوب احساسات او، به حرف‌ هایش گوش دهید و او را درک کنید:


«می‌ فهمم که از صداهای بلند می‌ ترسی. من هم گاهی نگران می‌ شم، ولی ما مراقب هم هستیم.»


۵. آموزش مهارت‌ های ساده، افزایش حس کنترل

یاد دادن برخی از مهارت‌های پایه‌ ای بقا به کودک نه تنها جنبه‌ ی ایمنی دارد، بلکه اعتماد به‌نفس او را نیز تقویت می‌ کند:


  • نشان دادن محل‌ های امن خانه
  • آماده کردن کیف اضطراری و شناخت وسایل داخل آن

  • تمرین رفتن به پناهگاه از طریق بازی

این آموزش‌ها، کودک را از نقش «قربانی منفعل» خارج کرده و به او حس مشارکت می‌دهد.

۶. مراقبت از خود، لطف به فرزند

مادری که خودش را فراموش می‌ کند، نمی‌تواند پناه روانی مؤثری باشد. حتی چند دقیقه در روز برای بازیابی انرژی روانی مادر کافی‌ست:


تماس با یک دوست یا خویشاوند


نوشیدن دمنوش یا چای، گوش دادن به موسیقی آرام


حفظ خواب کافی و تغذیه متعادل


رسیدگی به خود، نشانه‌ی خودخواهی نیست؛ بخشی از فرآیند مادری در بحران است.


جمع‌بندی: قهرمان‌ هایی با دل‌ هایی نگران، اما آگاه

در دوران بحران، قرار نیست مادران کامل باشند. کافی‌ ست آگاهانه حضور داشته باشند و تلاش کنند تا فرزندانشان را در پناه مهر و همراهی، از طوفان‌ های بیرونی دور نگه دارند.


کودکان، حتی در سخت‌ترین شرایط، اگر بدانند که کسی هست که به آنها گوش می‌دهد، دوست‌ شان دارد و کنارش می‌ ماند، می‌ توانند با این دنیای پیچیده و گاه ترسناک کنار بیایند.


شاید بزرگ‌ ترین هدیه‌ ای که امروز می‌ توانیم به نسل فردا بدهیم، حس امنیت در دل ناامنی‌ ها باشد.